چرا دچار بی خوابی یا اختلال خواب می‌شویم؟

اختلال خواب یا بی خوابی که شامل مشکل در خوابیدن مداوم برای ساعات طولانی است و یکی از شایع ترین مشکلات پزشکی در افرادی است که از بی خوابی رنج می برند و از خواب بیدار می شوند و کم تحرک و بی قرار می مانند که بر عملکرد آنها در طول روز تأثیر می گذارد.

بی خوابی نه تنها به سطح انرژی و خلق و خوی آسیب می رساند، بلکه به سلامت، کیفیت عملکرد کاری و کیفیت زندگی نیز آسیب می رساند. هر فردی به تعداد ساعات خواب متفاوتی نیاز دارد. بزرگسالان اغلب به هفت یا هشت ساعت خواب در هر شب نیاز دارند.

بیش از یک سوم بزرگسالان در یک دوره معین از بی خوابی رنج می برند و ۱۰ تا ۱۵ درصد از اختلالات مزمن خواب طولانی مدت شکایت دارند و مشکلات خواب را در کودکان بسیار شایع می دانیم.

در هر صورت نیازی نیست شب های طولانی از مشکل بی خوابی و عواقب آن رنج بکشید. این به این دلیل است که یک تغییر ساده در عادات روزانه ممکن است مشکل بی خوابی را حل کند و استراحت بسیار مورد نیاز را بازگرداند.

علائم بی خوابی

علائم بی خوابی عبارتند از:

• مشکل در به خواب رفتن در شب.
• بیدار شدن در طول شب
• زود بیدار شدن.
• احساس عدم استراحت کافی بعد از خواب شبانه.
• خستگی یا خواب آلودگی در طول روز.
• عصبی بودن، افسردگی یا اضطراب.
• مشکل در تمرکز بر روی وظایف.
• خطاها و تصادفات مکرر.
• سردردهای تنشی.
• علائم در دستگاه گوارش .
• نگرانی دائمی در مورد خواب.

علل و عوامل خطر بی خوابی

بی خوابی به احتمال زیاد ناشی از یک مشکل متفاوت است، یا یک مشکل پزشکی که باعث درد می شود، یا مصرف موادی که خواب را تحت تاثیر قرار می دهد. علل شایع و عوامل خطر بی خوابی به شرح زیر است:

مهمترین علل بی خوابی شامل موارد زیر است:

۱. داروها

داروهایی که ممکن است بر خواب تأثیر بگذارند عبارتند از: داروهای ضد افسردگی، داروهایی برای درمان بیماری های قلبی و فشار خون، داروهای ضد حساسیت، محرک ها و کورتیکواستروئیدها.

۲. کافئین، نیکوتین و الکل

قهوه، چای، کولا و سایر نوشیدنی های کافئین دار به عنوان محرک شناخته شده اند.

۳. مشکلات پزشکی

درد مزمن ناشی از مشکلات تنفسی یا تکرر ادرار که ممکن است باعث بی خوابی شود. سایر مشکلات پزشکی مرتبط با بی خوابی عبارتند از:

آرتریت .
سرطان.
نارسایی احتقانی قلب (CHF – نارسایی احتقانی قلب).
دیابت.
بیماری های ریه.
بیماری بازگشت اسید به مری.
پرکاری تیروئید
سکته مغزی
بیماری پارکینسون.
بیماری آلزایمر.

۴. بی خوابی اکتسابی

این نوع ممکن است در مورد اضطراب شدید در مورد کم خوابی و تلاش برای خواب زیاد ظاهر شود.بیشتر افراد مبتلا به بی خوابی اکتسابی زمانی که در محیط طبیعی خود نیستند یا زمانی که سعی نمی کنند بخوابند بهتر می خوابند، مانند: در حین تماشای تلویزیون یا هنگام مطالعه

۵. پیری

بی خوابی در سنین بالا شایع تر است، زیرا افزایش سن ممکن است باعث تغییراتی شود که بر خواب تأثیر می گذارد، از جمله:

تغییرات در الگوهای خواب:

خواب اغلب با افزایش سن دشوارتر می شود، زیرا مراحل ۱ و ۲ NREM طولانی تر، مراحل ۳ و ۴ زمان کوتاه تری طول می کشد، مرحله ۱ چرت زدن، و مرحله ۲ خواب سبک و مرحله ۳ خواب عمیق است. آرام‌ترین و ملایم‌ترین نوع، زیرا هر چه خواب راحت‌تر باشد،احتمال بیدار شدن بیشتر است.

تغییرات در سطح فعالیت:

افراد مسن گاهی از نظر فیزیکی و اجتماعی کمتر فعال هستند.

تغییرات در وضعیت سلامتی:

درد مزمن ناشی از آرتریت یا مشکلات کمر، افسردگی، اضطراب و استرس ممکن است بر خواب تأثیر بگذارد.

۶. سایر اختلالات خواب

مانند آپنه خواب و سندرم پای بیقرار (RLS)، از آنجایی که با افزایش سن شایع تر می شود، آپنه خواب چند بار در شب اتفاق می افتد و باعث بیداری می شود، در حالی که سندرم پای بی قرار باعث احساس ناراحتی در پاها می شود و میل غیرقابل کنترلی برای حرکت دادن آنها ایجاد می کند. که می تواند از به خواب رفتن جلوگیری کند.

عوامل خطر بی خوابی

برای هر فردی ممکن است گاهی اوقات به سختی بخوابد، اما اختلالات خواب در موارد زیر افزایش می یابد:

۱. زنان

احتمال بی خوابی در زنان دو برابر مردان است و تغییرات هورمونی که در دوره قاعدگی و یائسگی رخ می دهد در این امر نقش دارد و تعداد زیادی از زنان از اختلالات خواب مختلف در دوران قبل از یائسگی و یائسگی شکایت دارند. .

تعریق شبانه و امواج گرما اغلب باعث اختلال در خواب می شود و اعتقاد بر این است که کمبود استروژن در زنان یائسه به ظهور و بروز مشکلات خواب کمک می کند.

۲. بالای ۶۰ سال

در نتیجه تغییر در الگوهای خواب، موارد بی خوابی با افزایش سن افزایش می یابد و برخی برآوردها نشان می دهد که بی خوابی در حدود نیمی از افراد بالای ۶۰ سال ظاهر می شود.

۳. اختلال روانی

بسیاری از اختلالات روانی، از جمله افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی ( روان پریشی شیدایی- افسردگی سابق)، و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD ) باعث اختلال در خواب می شوند و صبح زود بیدار شدن از علائم معمول و مشخص افسردگی است.

۴. تنش و فشار

رویدادهایی که با استرس زیاد همراه هستند می توانند باعث بی خوابی موقت شوند. استرس بسیار زیاد یا استرس مداوم می تواند منجر به بی خوابی مزمن شود. فقر و بیکاری نیز خطر بی خوابی را افزایش می دهد.

۵. کار در ساعات شب یا تغییر شیفت

کار کردن در اواخر شب یا تغییر شیفت کاری با سرعت زیاد اغلب خطر ابتلا به بی خوابی را افزایش می دهد.

۵. مسافت های طولانی را طی کنید

تغییرات در سیستم‌های بیولوژیکی بدن ناشی از اختلاف زمانی هنگام پرواز سریع از یک منطقه به منطقه دیگر و جت لگ در نتیجه حرکت بین مناطق زمانی مختلف ممکن است باعث بی‌خوابی شود.

عوارض بی خوابی

خواب به همان اندازه برای سلامتی مهم است که خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم. اختلالات خواب به هر دلیلی ممکن است فرد را از نظر روحی و جسمی تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که از بی خوابی رنج می برند در مقایسه با افرادی که خوب می خوابند از کیفیت زندگی ضعیف تر شکایت دارند.

عوارض اختلالات خواب عبارتند از:

عملکرد ضعیف در محل کار یا تحصیل.
سرعت واکنش پایین هنگام رانندگی با ماشین و خطر تصادف بالا.
اختلالات روانپزشکی مانند: افسردگی یا اختلال مرتبط با اضطراب.
اضافه وزن یا چاقی مفرط.
سیستم ایمنی ضعیف شده.
افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن و افزایش شدت آنها مانند: فشار خون بالا ، بیماری قلبی و دیابت.
تشخیص بی خوابی

پزشک سوالاتی می پرسد و از شما می خواهد که پرسشنامه ای را برای تعیین الگوی خواب و بیداری و میزان خواب آلودگی در ساعات روز پر کند. ممکن است نیاز به تکمیل دفترچه خاطرات خواب به مدت دو هفته باشد.

پزشک یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد، به دنبال علائم مشکلات دیگری که ممکن است باعث بی‌خوابی شوند، می‌گردد و معمولاً آزمایش خون برای بررسی فعالیت تیروئید یا سایر عواملی که می‌توانند باعث بی‌خوابی شوند، انجام می‌دهد.

اگر علائم دیگر اختلالات خواب مانند آپنه خواب یا سندرم پاهای بی قرار تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به خوابیدن در آزمایشگاه خواب برای یک شب وجود داشته باشد، جایی که تست های خواب مانند: تست هایی برای نظارت و اندازه گیری فعالیت های بدنی مختلف در طول خواب، از جمله امواج مغزی تنفس، ضربان قلب، حرکات چشم و حرکات بدن.

درمان بی خوابی

تغییر عادات خواب با توجه به عواملی که باعث بی خوابی می شوند ممکن است با اقدامات ساده ای مانند: خوابیدن در یک ساعت ثابت و بیدار شدن در یک ساعت ثابت که به خواب عمیق و هوشیاری کمک می کند، به بسیاری از افراد بازگرداند. ساعات روشنایی روز اگر این اقدامات بی اثر باشد، پزشک ممکن است داروهای آرام بخش یا قرص های خواب را توصیه کند.

۱. رفتار درمانی

رفتار درمانی عادات خواب جدید را آموزش می دهد و ابزارهایی را برای کمک به راحت تر کردن محیط خواب برای خواب فراهم می کند. رفتار درمانی اغلب به عنوان اولین قدم برای رفع بی خوابی توصیه می شود.

رفتار درمانی شامل:

آموزش عادات خوب خواب.
روش ها و تکنیک های آرام سازی
درمان شناختی.
آلارم ها را کنترل کنید
شناسایی خواب
فتوتراپی .
دارویی

۲. دارو درمانی

داروهای خواب آور ممکن است به رفع مشکل کمک کنند. این داروها عبارتند از:

زولپیدم
زالپلون.
راملتون.پزشکان معمولاً توصیه می کنند بیش از چند هفته به داروهای پزشکی اعتماد نکنید، در حالی که داروهای جدیدی وجود دارند که مجاز به مصرف آنها برای مدت نامحدود هستند. اگر فردی علاوه بر بی خوابی از افسردگی نیز رنج می برد، ممکن است پزشک داروهای ضد افسردگی تجویز کند. داروهای با اثر خواب آور، مانند : ترازودون

پیشگیری از بی خوابی

مهم ترین روش های پیشگیری شامل موارد زیر است:

• زمان خواب و بیدار شدن خود را از روز به روز، از جمله آخر هفته ها، ثابت نگه دارید.
• فعال بمانید فعالیت منظم به خواب راحت کمک می کند.
• داروهای خود را بررسی کنید تا ببینید آیا آنها به بی خوابی شما کمک می کنند یا خیر.
• از چرت زدن خودداری کنید یا آن را محدود کنید.
• از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید یا آن را محدود کنید و از نیکوتین استفاده نکنید.
• از خوردن غذاها و نوشیدنی های زیاد قبل از خواب خودداری کنید.
• اتاق خواب خود را برای خواب راحت کنید و از آن فقط برای رابطه جنسی یا خواب استفاده کنید.
• یک مراسم آرامش بخش قبل از خواب ایجاد کنید، مانند حمام آب گرم، مطالعه یا گوش دادن به موسیقی ملایم.
• درمان های جایگزین
• سنبل الطیب یک افزودنی غذایی است که برای کمک به خواب خوب فروخته می شود و تحقیقات ثابت کرده است که موثر است.