عرضه ۵۰۰ هزار خودروی بدون قرعه کشی آیا قیمت خودرو کاهشی می شود؟

کارشناس صنعت خودرو در مورد وضعیت بازار خودرو گفته است: تا زمانی که مسائل کلان اقتصادی ما حل و فصل نشود و بازار ارز به ثبات واقعی نرسد بازار خودرو همچنان نوسان دارد و تقاضاهای احساسی و هیجانی به بازار افزوده می‌شود.

به گفته مرضیه ثمره‌حسینی: در هفته دوم اسفندماه ۱۴۰۱، ۳ خبر مهم به بازار خودرو ایران رسید. روز چهارشنبه گذشته سخنگوی وزارت صمت از عرضه ۵۰۰ هزار خودروی داخلی بدون قرعه‌کشی توسط خودروسازان خصوصی و دو شرکت بزرگ ایران‌ خودرو و سایپا خبر داد و اعلام کرد ثبت‌نام این خودروها از این هفته و از طریق سایت و سامانه یکپارچه خودرو انجام می‌شود.

در خبر دیگر، مدیر طرح واردات وزارت صمت عنوان کرد که ۱۲۰۰ خودروی خارجی به کشور وارد شده است و افزون بر آن تعداد قابل توجهی خودرو نیز در بنادر مقصد یا روی آب در حال انتقال به ایران هستند. مهدی ضیغمی درباره زمان عرضه این خودروها هم وعده داد پروسه بررسی درخواست‌های متقاضیان خرید خودروی خارجی چندان طول نخواهد کشید و خودروهای وارداتی قطعا تا پایان سال به دست مردم خواهند رسید.

همچنین، نمایندگان مجلس برای عرضه خودرو در بورس کالا شرط جدید گذاشته و تصویب کردند که شرکت‌های خودروساز داخلی و عرضه‌کنندگان خودروهای خارجی باید شرایط خودروهای عرضه‌شده در بورس را به گونه‌ای تعیین کنند که خرید خودرو توسط واسطه غیرممکن شود.

هجوم سرمایه‌گذاران به بازار خودرو

کارشناس صنعت خودرو در مورد تاثیر اخبار هفته گذشته بر وضعیت بازار خودروی ایران گفت: بعد از تحریم‌های شدیدی که چند سال پیش اعمال شد، امسال برای اولین بار حجم تولید خودرو به بالای یک میلیون دستگاه رسید ولی اینقدر تقاضا زیاد است که اثر این میزان تولید خنثی می‌شود.

بابک صدرایی همچنین ادامه داد: البته باید گفت که این تقاضا بیشتر تقاضای سرمایه‌گذاران است؛ یعنی زمانی که ثبات اقتصادی وجود ندارد و از بین می‌رود و ارزش پول ملی پایین می‌آید اهرم تولید از کار می‌افتد و واسطه‌گری رشد پیدا می‌کند.

درواقع، از آنجا که خودرو از قدیم‌الایام کالایی است که در بازار ایران بیشتر جنبه سرمایه‌ای داشته است برای همین تقاضای فعلی که به شدت زیاد است چندان واقعی نیست.

صدرایی بیان کرد: از طرف دیگر در شرایطی که قوانین مربوط به عرضه خودرو هر روز دستخوش تغییر می‌ شود میزان عرضه واقعی هم کاملا دقیق و مشخص نیست یعنی ما شاهد هستیم که عنوان می‌شود یک روز خودرو در بورس و یک روز در سامانه یکپارچه دولت بنا است عرضه شود و این دست تصمیمات، نظم عرضه را به هم می‌زند و میزان عرضه واقعی چه از سوی خودروساز دولتی و چه از سوی خودروساز خصوصی واضح و مشخص نمی‌شود.

واردات خودروهای میلیاردی تاثیری در بهبود بازار خودرو ندارد

کارشناس بازار خودرو در مورد تاثیر ورود خودرو های وارداتی به بازار خودروی ایران خاطر نشان کرد: ۱۲۰۰ دستگاه خودروی خارجی در مقایسه با بازاری که شاید الان نزدیک به ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار خودرو کمبود عرضه داریم رقم خیلی ناچیزی است و به نظر من تاثیر زیادی ندارد.

صدرایی به شرط بلوکه شدن ودیعه ۵۰۰ میلیون تومانی در حساب وکالتی متقاضیان خودروهای خارجی انتقاد کرد و گفت: تا الان حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر برای خرید خودروی خارجی ثبت‌نام کرده‌اند و انتظار می‌ رود با تمدید زمان ثبت‌ نام این عدد به ۱۰۰ هزار نفر برسد اگر ما همان عدد ۱۰۰ هزار نفر را در نظر بگیریم با توجه به اینکه گفته شده است قیمت خودروهای وارداتی بین یک میلیارد تا چند میلیارد تومان است بدیهی است که اکثر ثبت نام کنندگان سرمایه‌گذاران هستند و مصرف‌کننده واقعی نیستند چون مصرف‌کننده به دنبال این است که توانایی خرید چه خودرویی دارد و برند و مدل آن چیست اما در این مرحله هنوز هیچ چیزی مشخص نیست.

کارشناس بازار خودرو با بیان اینکه در واردات خودرو های خارجی باید ماشین هایی با تنوع بیشتری وارد شود، ادامه داد: در این صورت این راهکار می‌توانست طیف بیشتری از قشر جامعه را دربرگیرد اما متاسفانه در بازار خودرو ما درگیر چند موضوع هستیم چرا که اگر هدف از واردات خودرو این است که بازار به تعادل و ثبات برسد باید به این واقعیت توجه شود که خلأ بازار ما در بخش خودروهای ارزان‌ قیمت و اقتصادی است به همین دلیل خودروهای میلیاردی عملا هیچ کمکی نه به رقابت و نه به تعادل بازار نخواهد کرد.

عرضه خودرو در بورس کالا راهگشا نخواهد بود

بر سر عرضه خودرو در بورس کالا از همان ابتدا بحث های زیادی به پا شد. در این راستا، موضع برخی نمایندگان مجلس تند و انتقادی بود و عرضه خودرو در بورس را به نفع خودروسازان و دلالان می دانستند و حالا هم مجلسی‌ ها شرط جدیدی برای عرضه خودرو در بورس کالا تعیین کرده‌اند.

کارشناس بازار خودرو در این باره گفت: دخالت دولت هم در روند قیمت‌گذاری و هم توزیع خودرو، چه سامانه یکپارچه خودرو باشد چه بورس کالا باشد، اشتباه است.

صدرایی با بیان اینکه آزموده را آزمودن خطاست، اعلام کرد: از طرفی به خودروساز فشار می‌آورند که تولید باید بالا برود و از طرفی تقاضا را محدود می‌کنند و آن را با شرط و شروط همراه می‌کنند که این یک پارادوکس  غمگین است.

وی ادامه داد: اگر خودرو کالایی سرمایه‌ای است که جای آن باید در بورس باشد. اما اگر کالایی مصرفی است که جای کالای مصرفی در بورس نباید باشد. تنها نقشی که بورس دارد این است که شما تقاضای شفاف را به جامعه نشان خواهید داد و به بازار اعلام خواهید کرد که با اخباری که از بورس بیرون می‌آید چقدر برای یک خودرو تقاضا است و چقدر برای آن عرضه وجود دارد. درواقع شفاف نشان می‌دهید که چقدر جا برای دلالان و مافیایی است که پشت آن هستند تا قیمت ماشین را در بازار بالا ببرند.

کارشناس بازار خودرو با بیان اینکه با این شرایط عملا بورس کارساز نیست، افزود: بورس تنها زمانی می‌تواند تا حدود کوتاه‌ مدت و مقطعی کارساز باشد که عرضه خودرو به صورت منظم و در حجم زیاد در آن صورت بگیرد که اگر این اتفاق بیفتد باز به بورس نیازی نیست چون در شرایط عادی بازار که عرضه منظم و زیاد و متناسب با نیاز انجام بشود بازار به تعادل می‌رسد و قیمت‌ها مانند سال‌های ۹۴ یا ۹۵ واقعی شکل می‌گیرد.

کارشناس بازار خودرو در واکنش به خبر عرضه ۵۰۰ هزار خودروی داخلی در سامانه یک پارچه فروش خودرو هم گفت: این اتفاق می‌تواند موثر باشد و حداقل مقداری بازار را به تعادل برساند البته در صورتی که مدیریت درستی صورت بگیرد. این طرح نمونه ای از طرح پیش‌فروش است. اما باید دید که اگر ۵۰۰ هزار خودرو در بورس کالا وارد شود دقیقا چند درصد از مصرف‌کنندگان واقعی به بورس دسترسی دارند که در واقعیت می‌بینیم هنوز خیلی‌ها حتی کد بورسی ندارند پس در صورت مدیریت و عرضه نادرست، مجددا دست دلالان بیشتر باز می‌شود.

پیش‌بینی قیمت خودرو در روزهای آتی

صدرایی در مورد وضعیت بازار خودرو در روز های آینده هم خاطر نشان کرد: امر محرز این است که بازار خودروی ایران تحت تاثیر نوسانات دلار می باشد و تا زمانی که قیمت ارز به ثبات واقعی نرسد و نوسانات اقتصادی حل نشود مردم از ترس بی ارزش شدن پول خود به بازارهای مالی هجوم برده و همه دارایی‌های خود را تبدیل به کالاهای با ارزش می‌کنند که در این میان یکی از محبوب‌ترین کالاهای سرمایه‌ای که نگهداری و دردسر کمتری دارد قطعا خودرو است.

کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: درواقع، اگر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور ثبات داشت و قیمت دلار هم برای ۲ تا ۳ سال مثلا روی ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان ثابت بود دیگر کسی روی خودرو سرمایه‌گذاری نمی‌کرد اما الان با وجودی که قیمت خودرو ۱۰ برابر شده است هنوز این همه تقاضا وجود دارد. البته این تقاضا برای سرمایه‌گذارانی است که مصرف‌کننده حقیقی نیستند.

صدرایی افزود: بر این اساس، تا زمانی که ما مسائل بزرگ اقتصادی را درست نکنیم بازار خودروی ایران همچنان نوسان دارد و تقاضاهای هیجانی و احساسی به بازار اضافه می شود. شاید در این میان عرضه ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو داخلی موثر و کارآمد واقع شود اما چنانچه مشکلات ما در سطح کلان حل نشود ۳ تا ۴ ماه بعد دوباره شاهد همین روند در بازار خودرو خواهیم بود.